Burgundy

Burgundy ( Tiếng Pháp: Bourgogne) là 1 lãnh thổ lịch sử và là khu vực hành chính trước đây của miền đông-miền trung nước Pháp. Nơi đây được đặt tên cho người Burgundians, một dân tộc Đông Đức đã di cư về phía tây vượt sông Rhine vào cuối thời kỳ La Mã.

• Cái tên Burgundy trong lịch sử đã thể hiện thực thể chính trị, bao gồm các vương quốc và công quốc trải dài lãnh thổ từ Địa Trung Hải đến các Quốc gia Vùng thấp (Không được xác minh). Kể từ khi thành lập hệ thống hành chính của Pháp vào năm 1790, Burgundy đã là khu vực địa lý bao gồm bốn vùng nhỏ: Côte-d’Or, Saône-et-Loire, Yonne và Nièvre.
• Từ năm 2016, Burgundy và khu vực lịch sử của Franche-Comté được sáp nhập thành 1 khu vực có tên: Bourgogne-Franche-Comté

1 – LỊCH SỬ CỦA BURGUNDY

A – Thời Cổ Đại

• Những cư dân đầu tiên được xác nhận trong khu vực trở thành Burgundy là nhiều bộ tộc khác nhau của người Celt Gallic, nổi bật nhất là người Aedui bán cộng hòa, những người còn sót lại đã được hợp nhất vào Đế chế La Mã sau thất bại của người Gaul trong trận Alesia. Văn hóa Gallo-La Mã phát triển mạnh mẽ trong thời kỳ La Mã.
• Trong thế kỷ thứ 4, người Burgundians, một dân tộc Đức có thể có nguồn gốc từ đảo Bornholm, vùng Baltic, định cư ở phía tây dãy Alps. Những người này thành lập Vương quốc của người Burgundi, đã bị chinh phục vào thế kỷ thứ 6 bởi một bộ tộc người Đức khác là người Frank.
• Dưới sự thống trị của người Frank, Vương quốc Burgundy tiếp tục trong vài thế kỷ. Sau đó, khu vực này được phân chia giữa Công quốc Burgundy (về phía tây) và Quận Tự do của Burgundy (về phía đông). Công quốc Burgundy được biết đến nhiều hơn và sau này trở thành tỉnh Burgundy của Pháp, trong khi Quận Burgundy trở thành tỉnh Franche-Comté của Pháp.

B – Thời Trung Cổ

• Vào thời hiện đại của Burgundy bắt nguồn từ sự tan rã của Đế chế Frankish. Vào những năm 880, có bốn Burgundy nhỏ hơn là: Công quốc, Quận và Các vương quốc của Upper Burgundy và Lower Burgundy.
• Trong suốt thời Trung cổ, Burgundy là nơi có một số nhà thờ và tu viện quan trọng nhất của phương Tây. Bao gồm cả những nhà thờ và tu viện của Cluny, Cîteaux và Vézelay. Cluny, được thành lập vào năm 910 đã có ảnh hưởng mạnh mẽ ở Châu Âu trong nhiều thế kỷ. Tu viện Xitô đầu tiên được thành lập vào năm 1098 tại Cîteaux.
• Trong Chiến tranh Trăm năm, Vua John II của Pháp đã trao công quốc cho con trai út của mình là Philip the Bold. Philip the Good là cháu trai của Phillip the Bold đã mua lại Namur, Hainaut, Brabant và Holland ở Bỉ và Hà Lan hiện đại. Năm 1477, tại trận chiến Nancy trong Chiến tranh Burgundian, vị công tước cuối cùng Charles the Boldbị giết trong trận chiến và bản thân Công quốc đã bị Pháp sáp nhập và trở thành một tỉnh. Tuy nhiên, phần phía bắc của đế chế đã bị Habsburgs người Áo chiếm.

C – Thời Hiện Đại

• Trong nhiều thế kỷ tiếp theo, hàng trăm tu viện Xitô đã được thành lập trên khắp châu Âu. Một phần lớn là do sức lôi cuốn và ảnh hưởng của Bernard of Clairvaux. Các Đan viện Fontenay – là một nơi được di sản thế giới UNESCO công nhận, ngày nay là tu viện Xitô này được bảo tồn tốt nhất ở Burgundy. Tu viện Vézelay cũng đã được UNESCO công nhận, vẫn là điểm khởi đầu cho các cuộc hành hương đến Santiago de Compostela. Còn Cluny gần như bị phá hủy hoàn toàn trong cuộc Cách mạng Pháp.
• Trong cuộc Cách mạng Pháp vào cuối thế kỷ 18, các đơn vị hành chính của các tỉnh đã biến mất. Tuy nhiên lại được tái lập lại thành các vùng trong thời Đệ ngũ Cộng hòa vào những năm 1970. Khu vực hành chính ngày nay bao gồm hầu hết các công quốc cũ trong lịch sử.

2 – ĐỊA LÝ 

Khu vực Burgundy bây giờ lớn hơn Công quốc Burgundy cũ nhưng lại nhỏ hơn khu vực do Công tước Burgundy cai trị năm xưa, từ Hà Lan hiện đại đến biên giới Auvergne. Hiện nay, Burgundy được tạo thành từ các tỉnh cũ:

• Burgundy: Côte-d’Or, Saône-et-Loire và nửa phía nam của Yonne. Điều này tương ứng với công quốc Burgundy cũ (sau này được gọi là tỉnh Burgundy ). Tuy vậy quận cũ của Burgundy (sau này được gọi là tỉnh Franche-Comté ). Không được bao gồm trong vùng Burgundy mà nó tạo nên vùng Franche-Comté. Còn một phần nhỏ của công quốc Burgundy (tỉnh Burgundy) hiện nằm trong vùng Champagne-Ardenne.
• Nivernais: Nay là bộ phận của Nièvre.
• Nửa phía bắc của Yonne là một lãnh thổ không thuộc Burgundy (ít nhất là không phải từ thế kỷ 11) và là biên giới giữa Champagne, Île-de-France và Orléanais, Khu vực nửa phía bắc của Yonne này là một phần của mỗi tỉnh này vào những thời kỳ khác nhau trong lịch sử.

3 – CÁC GIỐNG NHO

A – Chardonnay

• Màu sắc: phụ thuộc vào rượu không ủ gỗ hay ủ gỗ, màu từ nhạt đến vàng đậm
• Hương thơm – truyền thống: khoáng, cỏ thơm, táo, bưởi (Chablis), đào, dưa bở, dứa, vani (Côte d’Or, Mâcon)- châu Á: rong biển, bưởi, doi, dưa vàng, mít, bánh nướng
• Vị: vị chua vừa, vị đậm, độ cồn cao, ít ngọt

Chiếm 51% diện tích trồng nho

B – Aligoté

• Màu sắc: vàng nhạt
• Hương thơm : hương thơm tươi mát của dưa leo, nho xanh
• Vị: vị tươi mát, thơm nhẹ, chua vừa

Nho trắng Chardonnay Và Aligote

C – Pinot Noir

• Màu sắc: màu đỏ ruby rất nhạt
• Hương thơm – truyền thống: dâu tây, phúc bồn tử, sơ-ri, hoa, phát triển chút mùi đất, thảo dược, thịt, nấm khi để lâu năm – châu Á: Mộc nhĩ, kì tử, hoa nhài
• Vị: Vị chua nhiều, thanh, ít chát, mượt mà và cô đọng hương thơm
• Tên khác: Avernat, Morillon, Noirien

Chiếm 39,5% diện tích trồng nho

D – Gamay

• Màu sắc: đỏ ruby nhạt, ánh tím
• Hương thơm : sơ-ri, trái chùm đỏ chín, kẹo cao su, chuối
• Vị: vị rượu thanh tao, tươi mát, từ nhạt đến đậm vừa, ít chát và nhiều vị chua

– Một số giống nho khác (chiếm 1%)  Sauvignon (AOC Saint Bris), César, Pinot Beurot, Sacy, Melon

4 – XẾP HẠNG RƯỢU VANG VÙNG BURGUNDY

• Ở Burgundy, khái niệm “Terroris” (đất đai) là rất quan trọng, vì chính loại đất đã tạo nên tên gọi của rượu vang.
• Mỗi vùng rượu ở Pháp có cách phân loại rượu riêng. Ở Burgundy, khái niệm “Terroris” (đất canh tác) là rất quan trọng vì chính loại đất đã đặt tên cho rượu vang (ở Alsace đó là giống nho, ở Bordeaux là điền trang). Thửa đất sản xuất rượu ở Burgundy còn được gọi là “Climat” (khí hậu). Đây là một lô dây leo, được khoanh vùng và đặt tên cẩn thận trong nhiều thế kỷ. Có lịch sử riêng và được hưởng lợi từ các điều kiện địa chất và khí hậu cụ thể.

“Ở Burgundy, khi chúng ta nói về” khí hậu ” chúng ta không nhìn lên trời, mà nhìn xuống đất”

Trích: Bernard Pivot, nhà văn và là chủ tịch Ủy ban Hỗ trợ của Hiệp hội Đăng ký Cây leo của Vườn nho Burgundy vào Cơ quan Đăng ký Di sản Thế giới của UNESCO.

A – Phân loại rượu vang Burgundy: Tên gọi theo khu vực

Chúng tồn tại khắp vùng sản xuất rượu vang của Burgundy. Trên chai, bạn sẽ tìm thấy từ “Bourgogne” (Burgundy).
Ví dụ về tên gọi khu vực: Bourgogne Aligoté, Bourgogne Hautes Côtes de Beaune, Crémant de Bourgogne

5 – CÁC TIỂU VÙNG QUAN TRỌNG CỦA BURGUNDY

• Chablis
• Côte de Nuits và Hautes Côtes de Nuits
• Côte de Beaune và Hautes Côtes de Beaune
• Côte Chalonnaise
• Mâconnais

Ngoài ra còn có: Grand Auxerrois, Couchois (Chouches), Châtillonnais

A – CHABLIS: Green Gold (Vàng xanh) vùng Burgundy

– AOC Chablis Grand Cru

Rượu có khả năng ủ lâu (10-15 thậm chí hơn). Rất nhiều mùi khoáng, đá lửa nhưng  thêm mùi hoa chanh, quả khô, hạnh nhật và chút hương mật ong. Vị chua và béo ngậy hòa quyện, hài hòa, đem lại vị thanh tao mà giàu hương thơm.

– AOC Chablis Premier Cru (40 climats)

Thường có hương vị quả chín hơn, cô động hơn, vị chanh bưởi nhiều hơn hương vị quả táo xanh, đậm hơn và thường cân bằng với vị chua cao.Ở 2 cấp trên, một số nhà sản xuất có thể ủ với thùng gỗ sồi cũ, vại sồi lớn để hương vị gỗ thật nhẹ nhàng, đem lại vị rượu tòn trưa đầy đặn hơn.

– AOC Chablis

Thường ở những ruộng có hướng bắc và ở vùng. Rượu AOC Chablis, Petit Chablis thường có hương quả xanh, chua nhiều và gắt hơn, một số nhà làm tốt sẽ có hương quả chín.

– AOC Petit Chablis

 Có sản lượng khá ít, hương vị tươi mát, trẻ trung, nhiều hương hoa trắng, chanh và khoáng chất.

B – AOC CHABLIS GRAND CRU: 7 Climats

Diện  tích trồng nho: 105.79 ha (1 hectare (ha) = 10,000 m² = 24 ouvrées).

• Blanchot: 12.39 ha.
• Bougros: 15.79 ha.
• Les Clos: 28.39 ha.
• Grenouilles: 9.38 ha.
• Preuses: 11.43 ha.
• Valmur: 11.04 ha.
• Vaudésir: 14.49 ha.

C – CÔTE D’OR

• Các thửa ruộng của Côte d’Or nằm ở trung tâm của Burgundy, là các sườn đồi mé dãy núi Massive Central.
• Các thửa ruộng hướng đông và đông nam trên sường đồi.
• Chia làm 2 phần: Côte de Nuits & Côte de Beaune
• Côte de Nuits: Pinot Noir đậm đà nhất và lưu giữ được lâu năm nất. Tất cả các Grand Cru cho Pinot Noir đều nằm ở đây (trừ Corton Grand Cru nằm ở Beaune).
• Côte de Beaune: có một số làng sản xuất Pinot Noir với hương vị hoa quả tròn trịa hơn, nhưng tiểu vùng này nổi tiếng với những dòng rượu Chardonnay ngon nhất. Tất cả các Grand Cru cho Chardonnay nằm ở đây (trừ Musigny Grand Cru nằm ở Nuits).

D – CÔTE DE NUITS

1. Danh tiếng của vùng này đã đem lại cái tên Bourgogne Champs Elysées

• Đất: đá vôi từ giữa kỷ Jurassic (176-161 triệu năm trước CN) – thiên đường của giống nho Pinot Noir.
• Giống nho: Pinot Noir & Chardonnay (rất ít rượu trắng)
• Ruộng nho bị chia nhỏ nhiều nhất.
• Grands Crus
• Premiers Crus
• Côte de Nuits Villages
• Côte de Nuits & Bourgogne Hautes Côtes de Nuits

2. Những làng quan trọng nhất và tên Grand Cru (nếu có)

• Gevrey Chambertin: Chambertin, Chambertin-Clos de Bèze, Chapelle-Chambertin, Charmes-Chambertin, Griotte-Chambertin, Latricières-Chambertin, Mazis-Chambertin, Mazoyères-Chambertin, Ruchottes-Chambertin
• Morey-Saint-Denis: Bonnes-Mares, Clos de la Roche, Clos des Lambrays, Clos de Tart, Clos Saint-Denis
• Chambolle-Musigny: Bonnes-Mares, Musigny (R,W)
• Vougeot: Clos de Vougeot
• Flagey Échezeaux: Échezeaux, Grand Échezeaux
• Vosne-Romanée: La Grand Rue, La Romanée, La Tâche, Richebourg, Romanée-Conti, Romanée-Saint-Vivant
• Nuits-Saint-Georges: không có Grand Cru

E – CÔTE DE BEAUNE

1. Sơ lược chung

• Đất: đất sét-đá vôi
• Nho: Pinot Noir & Chardonnay
• Rượu trắng: Chassagne-Montrachet, Puligny-Montrachet và Meursault là những làng nổi tiếng nhất cho rượu vang trắng, cùng vùng cao cấp nhất Corton-Charlemagne. Côte de Beaune là nơi sản xuất rượu từ Chardonnay hảo hạng nhất thế giới
• Red: rượu đỏ ngon nhất của vùng đến từ các AOC Beaune, Pommard và Volnay, cùng các ruộng Grand Cru of Corton – chất rượu mạnh mẽ
• Grands Crus
• Premiers Crus
• Côte de Beaune Villages (chỉ cho rượu đỏ)
• Côte de Beaune & Bourgogne Hautes Côtes de Beaune

2. Những làng quan trọng nhất và tên Grand Cru (nếu có)

• Aloxe-Corton: Corton (R,W), Corton-Charlemagne
• Ladoix-Serrigny: Corton (R,W), Corton-Charlemagne
• Puligny-Montrachet: Bâtard-Montrachet, Bienvenues-Bâtard-Montrachet, Chevalier-Montrachet, Montrachet
• Chassagne-Montrachet: Criots-Bâtard-Montrachet, Montrachet, Bâtard-Montrachet
• Meursault: không có Grand Cru
• Pommard
• Volnay

F – CÔTE CHALONNAISE

1. Sơ lược

Nằm dưới phía nam Côte d’Or nhưng vì ở độ cao hơn trên đồi nên thu hoạch muộn hơn. Các thửa ruộng cũng không hướng đông một cách đồng đều. Nhìn chung hương vị rượu nhẹ nhàng hơn và không giữ được lâu năm như Côte d’Or.

Ruby red & Delicate white: Sản xuất rượu đỏ nhẹ nhàng ngọc ngà, và rượu trắng thanh nhẹ.

2. Các làng quan trọng:

• Bouzeron: Chỉ sản xuất rượu trắng từ Aligoté
• Rully: Nhiều rượu trắng hơn rượu đỏ. Cũng là trung tâm quan trọng để sản xuất rượu sủi Crémant de Bourgogne. (Côte Chalonnaise được tin là cái nôi của Crémant de Bourgogne)
• Mercurey: Rượu đỏ ở đây nổi tiếng nhất tiểu vùng.
• Givry: Rượu đỏ ở làng này cũng khá được ưa chuộng
• Montagny: Chỉ sản xuất rượu trắng, có Premier Cru nhưng không có Grand Cru nào

Cấp Bourgogne Côte Chalonnaise

G – MACÔNNAIS

Giống nho: Chardonnay là giống nho trồng nhiều nhất, Gamay và một ít Pinot Noir

Ruby red & Delicate white: Sản xuất rượu đỏ nhẹ nhàng ngọc ngà, và rượu trắng thanh nhẹ.

2. Các làng quan trọng:

Pouilly-Fuissé và Saint-Véran: Là 2 làng rất nổi tiếng với rượu vang trắng của vùng, hương vị rượu nhiều hương trái cây nhiệt đới, đào, mơ và do được ủ trong thùng sồi nên hương vị ngậy, đậm, vanilla. Một số dòng rượu có thể được xếp vào những dòng Chardonnay đậm đà giàu hương vị quả chín nhất vùng Burgundy và hay đi kèm hương thùng sồi như bánh mỳ nướng.

3. Cấp regional (tương đương AOC Bourgogne):

• Mâcon: cho cả rượu trắng với hương táo, chanh cân bằng, chua vừa, đậm vừa, kem ngậy; rượu đỏ thanh nhẹ, dễ uống.
• Mâcon Villages: có hương vị như AOC Mâcon nhưng vị quả chín hơn. Lang Lugny (Mâcon-Lugny) đem lại những dòng rượu vang trắng giá cực kì tốt (excellent value).